Od Sali Sundmanna do stodoły w Baborówku
Wesele szamotulskie to żywe dziedzictwo naszego regionu, sięgające swoimi korzeniami połowy wieku XIX. Właśnie wtedy − w czasach zaborów − wesela w strojach szamotulskich stały się elementem podkreślającym nie tylko odrębność regionalną, ale także przynależność narodową. Szczególną rolę dla podtrzymania tego obrzędu odgrywał w tym okresie ksiądz Walenty Kryzan (1864-1912), który udzielał ślubów tylko parom ubranym w tradycyjny strój szamotulski.
Wesele szamotulskie to także regionalne widowisko obrzędowe, pokazujące przebieg obrzędu weselnego, według którego i przed wielu laty, i obecnie młodzi brali i biorą ślub. Piękne, barwne, pełne temperamentu, łez wzruszenia, śmiechu, radości i emocji, które od zawsze towarzyszyły i towarzyszą ceremonii ślubnej.
Wesele szamotulskie zawiera elementy szybkiej akcji, tańca i wielu gwarowych oracji, które były nieodzownym elementem uroczystości weselnych. Widowisko to ma formę przedstawienia, które jest ujednoliconą wersją tradycyjnego obrzędu weselnego z obszaru Szamotuł i okolic.
Powstanie Wesela szamotulskiego
Jako widowisko regionalne zostało udokumentowane w formie pisemnej przez badaczy i regionalistów w latach trzydziestych XX wieku. Autorami tej dokumentacji byli: teksty i opisy − Władysław Frąckowiak, melodie − Stanisław Zgaiński. Materiały do pierwszej części Wesela przekazała twórcom widowiska Stanisława Koputowa, wielka miłośniczka folkloru szamotulskiego, która zebrała informacje od znających szczegóły tradycyjnego obrzędu ludowych śpiewaczek czy pań gotujących na weselach.
Inspiracją do powstania tego dzieła był bez wątpienia referat Konieczność zachowania zwyczajów i obrzędów, wygłoszony na zebraniu Stowarzyszenia Kobiet Katolickich, który to sprawił, że z inicjatywy Władysława Frąckowiaka, Tadeusza Dutkiewicza, Józefa Preussa i Stanisława Zgaińskiego przystąpiono do prac nad Weselem. Stworzona w ten sposób dokumentacja była pierwszą formą ochrony tego obrzędu. Do dnia dzisiejszego stanowi to cenny wzorzec udokumentowania tradycyjnego folkloru szamotulskiego.